دفتر هفتمین دوره نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۵ به عنوان بزرگترین رویداد صادراتی ایران در حالی با مشارکت بیش از ۲ هزار شرکت و تاجر از یکصد کشور بسته شد که فعالان اقتصادی آن را دریچه‌ای به تجارت آزاد و ارتقای ارتباطات بین المللی اقتصادی می دانند.

به گزارش صدای بانک از ایرنا، تهران در هفته دوم اردیبهشت ماه میزبان فعالان اقتصادی و مقامات سیاسی و اقتصادی از کشورهای مختلف جهان بود تا با حضور در دو رویداد یعنی اجلاس همکاری های ایران و آفریقا و هفتمین نمایشگاه صادراتی ایران اکسپو ۲۰۲۵ با توانمندی های شرکت های ایرانی در حوزه های مختلف از کشاورزی گرفته تا فناوری های نو و صنعت نفت و انرژی آشنا شوند.
نمایشگاه اکسپو که در سال های اخیر به یکی از رویدادهای کلیدی در تقویم نمایشگاهی ایران تبدیل شده است، نه تنها فرصتی برای معرفی ظرفیت‌ های ایران در شرایط تحریم بود، بلکه آزمونی جدی برای سنجش توان دیپلماسی اقتصادی کشور محسوب می شد که توانست با میزبانی از نمایندگانی از پنج قاره جهان، فرصتی استثنایی را برای شرکت های ایرانی در زمینه رایزنی های اقتصادی و عقد تفاهم نامه ها و قراردادهای همکاری تجاری فراهم آورد.
در جریان برگزاری این نمایشگاه حدود ۲ هزار و ۵۰۰ تاجر از بیش از ۱۰۰ کشور و مقامات از ٣٩ کشور جهان از جمله ۳۰ رئیس اتاق بازرگانی و نیز ۳۲ وزیر، معاون وزیر و معاون رئیس جمهور در تهران حضور پیدا کردند تا ضمن آشنایی با توانمندی های ایران اقدام به مذاکره و برقراری تعاملات تجاری با بزرگترین برندهای ایرانی در حوزه‌ های کشاورزی، صنعتی، معدنی، پالایشگاهی، پتروشیمی، راه و شهرسازی، کالا و خدمات فنی مهندسی کنند.
آمارها نشان می دهد که ۴۱ کشور آسیایی، ۲۱ کشور اروپایی، ۳۹ کشور آفریقایی، هشت کشور از قاره آمریکا و یک کشور از اقیانوسیه شرکت داشتند که پرشورترین حضور مربوط به هیات‌ های تجاری پاکستان با ۴۰۰ نماینده و کشورهای آفریقایی با ۴۲۱ نماینده بوده است که این استقبال بی‌ سابقه ظرفیت پذیرش هتل‌ های چهار و پنج ستاره تهران را به چالش کشید.
به دلیل اهمیت رویداد ایران اکسپو ۲۰۲۵ رئیس جمهوری و وزرای کابینه چهاردهم و مسئولان بلندپایه کشوری نیز حضور داشتند که این امر خود وزنی برای برگزاری این نمایشگاه بود البته ناگفته نماند که بیش از ۸۰۰ شرکت بزرگ ایرانی، ۳۴ اتاق شهرستانی و ۳۱ اتاق مشترک به مدت پنج روز محصولات و دستاوردهای خود را از هشتم تا دوازدهم اردیبهشت ماه در محل دائمی نمایشگاه‌ های بین‌المللی تهران در معرض نمایش قرار دادند و میزبان بخشی از تجار جهان شدند.
نقطه قوت این نمایشگاه نسبت به نمایشگاه اکسپو سالهای گذشته این بود که توانست توجه بازیگران اقتصادی نوظهور همچون کشورهای آفریقایی را به سمت ایران جلب کند به طوری که در حاشیه این رویداد، نشست‌های تجاری جدید، تاکید بر نقش آفرینی بخش خصوصی در توسعه روابط اقتصادی، هدف گذاری برای تبدیل ایران به هاب تجاری منطقه، برنامه‌ریزی برای افزایش مبادلات با اقتصادهای نوظهور، تقویت پیوندهای اقتصادی با شرکای سنتی و جدید انجام شد.
همچنین در این نمایشگاه زمینه افزایش مبادلات تجاری با آفریقا تا سقف ۱۰ میلیارد دلار، ایجاد خطوط کشتیرانی مستقیم و خطوط هوایی به آفریقا، برنامه‌ ریزی برای راه‌اندازی نمایشگاه‌ های دائمی در این قاره، طرح توسعه کشت فراسرزمینی و تسهیل تهاتر را به عنوان راهکارهای نوآورانه می توان برشمرد.
اکسپو ۲۰۲۵ تهران در ادامه این مسیر تلاش کرد تا ایران را به عنوان هاب تجاری منطقه معرفی کند و تاریخ نشان داده که موفقیت در این رویداد ها نیازمند سه عامل پیگیری توافق‌ ها پس از اختتامیه نمایشگاه، رفع موانع ساختاری (بانکی، لجستیکی و حقوقی) و تبدیل گفت‌ و گوها به پروژه‌ های مشترک است.
در واقع اکسپو ۲۰۲۵ تهران نه تنها یک رویداد تجاری که نقطه عطفی در تاریخ اقتصادی ایران محسوب می شود، این نمایشگاه ثابت کرد که با وجود همه چالش‌ ها ایران می‌ تواند به یکی از قطب‌ های مهم تجارت منطقه تبدیل شود.
درباره دستاوردهای این نمایشگاه که دوره هفتم آن پشت سر گذاشته شد، با دو تن از اعضای اتاق بازرگانی، صنایع، معاون و کشاورزی ایران به گفت و گو نشستیم.
تثبیت جایگاه ۲۸ میلیارد دلاری امارات به عنوان بزرگترین شریک تجاری ایران
عرفان شاکری رئیس اتاق بازرگانی ایران و امارات با بیان اینکه نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۵ چشم انداز روابط تجاری دو کشور است، گفت: حجم مبادلات تجاری دو کشور در سال‌ های اخیر به حدود ۲۷ تا ۲۸ میلیارد دلار رسیده است.
وی با اشاره به اینکه امارات متحده عربی به عنوان نخستین شریک تجاری ایران در میان کشورهای خارجی شناخته می‌ شود، افزود: امارات پس از چین، در رتبه دوم شرکای تجاری ایران قرار دارد و رقم مبادلات تجاری دو کشور رشد چشمگیری داشته است؛ زیرا در هفت تا هشت سال گذشته، حجم تجارت دو کشور حدود ۹ تا ۱۵ میلیارد دلار بود.
رئیس اتاق بازرگانی ایران و امارات اظهارداشت: روابط اقتصادی ایران و امارات در سال‌ های اخیر روندی صعودی داشته و همکاری‌ های گسترده‌ ای در زمینه‌ های ترانزیت، لجستیک و سرمایه‌ گذاری بین دو کشور شکل گرفته است.
وی تصریح کرد: امارات با داشتن بنادر بزرگ و زیرساخت‌ های تجاری پیشرفته نقش مهمی در تسهیل صادرات و واردات منطقه ایفا می‌ کند به طوری که بسیاری از کشورهای همسایه از جمله ایران از این ظرفیت برای نقل و انتقال کالاهای خود استفاده می‌ کنند.
شاکری اضافه کرد: درحال حاضر تعداد زیادی از تجار ایرانی در امارات فعالیت دارند و در مقابل سرمایه‌ گذاران و بازرگانان اماراتی نیز در ایران مشغول به کار هستند.
وی با بیان اینکه روابط حسن همجواری بین دو کشور همواره حفظ شده و مذاکرات متعددی در زمینه‌ های مختلف اقتصادی انجام گرفته است افزود: با این حال برخی چالش‌ ها مانند نبود زیرساخت‌ های کافی در ایران و انتظارات طرف اماراتی باعث شده که برخی توافق‌ نامه‌ های دوجانبه به نتیجه نهایی نرسد.
رئیس اتاق بازرگانی ایران - امارات عمده صادرات ایران را شامل محصولات کشاورزی و مواد غذایی دانست و گفت: نهاده‌ های دامی، کالاهای مصرفی و محصولات صنعتی بخش عمده‌ای از واردات ایران از امارات را تشکیل می‌دهند.
وی درباره چالش های این تجارت افزود: اگرچه انگیزه‌ های قوی برای سرمایه‌ گذاری متقابل بین دو کشور وجود دارد، اما برخی موانع قانونی و زیرساختی باعث کندی روند همکاری‌ ها شده است که به روزرسانی قوانین و تسهیل فرآیند های تجاری می‌ تواند به بهبود فضای سرمایه‌گذاری کمک کند.
شاکری درباره نقش نمایشگاه ۲۰۲۵ در توسعه روابط تجاری اظهارداشت: نمایشگاه بین‌ المللی تهران در سال‌ های گذشته میزبان هیات‌ های بلندپایه و تجار اماراتی بود و فرصت مناسبی برای افزایش تعاملات فراهم کرد.
وی افزود: در نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۵ انتظار می‌ رود با حضور پررنگ بازرگانان اماراتی، زمینه برای انعقاد قراردادهای جدید و توسعه همکاری‌ های بیشتر فراهم شود.

رئیس اتاق بازرگانی ایران - امارات گفت: با توجه به روابط عمیق اقتصادی و تجاری بین ایران و امارات، نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۵ می‌ تواند به عنوان نقطه عطفی در تسریع مبادلات تجاری و رفع چالش‌ های موجود عمل کند.
وی افزود: تقویت زیرساخت‌ ها، بازنگری در قوانین و استفاده از ظرفیت‌ های مشترک راه را برای دستیابی به رشد بیشتر در روابط دو جانبه هموار خواهد کرد.
گفت و گوهای سازنده با استرالیا در حوزه کشاورزی
حمیدرضا مناقبی نوایی رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و استرالیا گفت: نمایشگاه ۲۰۲۵ تهران فرصتی استثنایی برای رونق تجارت بین ایران و استرالیا محسوب می‌ شود. با وجود چالش‌ها، همکاری‌ های هدفمند و استفاده از ظرفیت‌ های مشترک می‌ تواند راه را برای توسعه روابط اقتصادی هموار کند.
وی با بیان اینکه حضور فعال تجار و حمایت نهادهای مرتبط می‌ تواند این رویداد را به نقطه عطفی در روابط دو کشور تبدیل کند اظهارداشت: نمایشگاه بین‌ المللی تهران، به عنوان رویدادی سالانه نقش کلیدی در معرفی فرصت‌ های صنعتی و تجاری ایران ایفا می‌ کند به طوری که بستری ایده‌ آل برای کارآفرینان، تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی فراهم می‌ کند تا محصولات خود را عرضه کنند و از چالش‌ ها و فرصت‌ های همکاری با کشورهای دیگر آگاه شوند.
وی با بیان اینکه چنین تعاملاتی نه‌ تنها به توسعه دانش فنی و تجاری آنها کمک می‌ کند، بلکه راه را برای گسترش روابط اقتصادی هموار می‌ سازد گفت: با توجه به اهمیت این رویداد از تمامی نهادهای تجاری، تشکل‌ های صادراتی و فعالان حوزه بازرگانی دعوت می‌ شود تا با حضور در این نمایشگاه از فرصت‌ های بی‌ نظیر آن بهره‌ مند شوند.
مناقبی نوایی تصریح کرد: در نمایشگاه امسال نمایندگانی از استرالیا حضور یافتند در حالی که به دلیل شرایط اخیر منطقه، بسیاری از تجار استرالیایی ترجیح می دادند مذاکرات خود را در کشورهای همسایه مانند امارات متحده عربی یا عمان انجام دهند.
وی اضافه کرد: بهمن ماه گذشته نمایشگاه «گلفورد» در دبی میزبان پاویون‌ های ایران و استرالیا بود که با استقبال چشمگیری روبرو شد که حجم بالای بازدیدکنندگان و مذاکرات سازنده در این رویداد، نشان‌دهنده پتانسیل بالای همکاری بین دو کشور است.
رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و استرالیا گفت: با وجود ظرفیت‌ های موجود روابط تجاری ایران و استرالیا با محدودیت‌ هایی روبروست به طوری که حجم مبادلات دو کشور به حدود ۳۰۰ میلیون دلار کاهش یافته است که دلیل اصلی آن تحریم‌ های آمریکا و مشکلات سیستم بانکی است.
وی افزود: استرالیا با جمعیتی نزدیک به ۲۶ میلیون نفر، به عنوان یکی از تامین‌ کنندگان مواد اولیه چین و مصرف‌ کننده کالاهای صنعتی آمریکا شناخته می‌ شود. همچنین، این کشور در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) همکاری نزدیکی با اروپا دارد که این موضوع فرصت‌ های ایران را در بازار استرالیا محدود می‌ کند.
مناقبی نوایی اظهارداشت: با این حال، زمینه‌ های مشترکی برای همکاری ایران و استرالیا وجود دارد زیرا صادرات ایران به استرالیا به طور عمده شامل خشکبار، خوراکی‌ ها، فرش و مصالح ساختمانی به ارزش ۶۰ میلیون دلار است، در حالی که واردات از استرالیا شامل دارو، مواد بهداشتی، کود و محصولات کشاورزی به ارزش ۲۴۰ میلیون دلار می شود.
به گفته وی، اگرچه این عدد ناچیز است، اما شامل آیتم‌ های کلیدی در صنعت دارو، مواد بهداشتی، کودها و محصولات کشاورزی می شود.
رئیس اتاق مشترک ایران - استرالیا تصریح کرد: شباهت‌ های اقلیمی دو کشور می‌ تواند به همکاری در حوزه کشاورزی و دامپروری منجر شود، همچنین تجربه موفق تولید کیوی در ایران و نیوزلند نشان می‌ دهد که با تبادل دانش فنی می‌ توان به موفقیت‌ های بیشتری در بازارهای جهانی دست یافت.

بخش خصوصی تصویر واقعی اقتصاد ایران را به جهان معرفی کرد
همچنین صمد حسن زاده رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران درباره دستاوردهای این نمایشگاه گفت: تولیدات ارائه شده در نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که بخش خصوصی با نگاه جهانی، آماده ایفای نقشی کلیدی در دیپلماسی اقتصادی است.
وی با اشاره به تأکید رهبر معظم انقلاب بر موضوع سرمایه‌گذاری برای تولید اظهارداشت: از ابتدای سال جاری، اتاق بازرگانی به‌عنوان بازوی بخش خصوصی، برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای را در راستای تحقق این شعار انجام داده که یکی از نمونه‌های بارز آن همین نمایشگاه ایران اکسپو است.
رئیس اتاق ایران تولیدات ارائه شده در نمایشگاه ایران اکسپو را نشانه‌ای از توانمندی‌های ارزشمند ایران دانست و افزود: تولیدات ایران در سطح استانداردهای بین‌المللی هستند و نشان می‌دهند که مدیران و تولیدکنندگان کشور با رویکردی برون‌نگر به دنبال معرفی محصولات ایرانی در بازارهای جهانی هستند.
وی با قدردانی از تلاش تولیدکنندگان به‌ویژه در حوزه صنایع غذایی، تصریح کرد: این تلاش‌ها نه‌ تنها به ایجاد اشتغال و تولید ثروت در کشور کمک می‌کند، بلکه می‌تواند نام ایران را با شایستگی در بازارهای جهانی مطرح نماید.
برگزاری ۶۰۰ جلسه دوجانبه بین تجار ایرانی و خارجی
در جریان برگزاری ایران اکسپو، شرکت ها و تجار ایرانی و بین المللی به برگزاری نشست های دوجانبه برای رسیدن به قراردادهای تجاری همت گماردند؛ در این رابطه معاون ارتقای کسب‌وکارهای بین‌المللی سازمان توسعه تجارت ایران ضمن اشاره به حضور هیئت‌های ‌ از ۲۳ کشور اروپایی، از حمایت‌های سازمان توسعه تجارت ایران برای هموار کردن مسیر عقد قراردادهای تجاری واقعی خبر داده است.
به گفته امیر روشن‌بخش، در جریان این رویداد ۶۰۰ جلسه دوجانبه میان تجار ایرانی و خارجی در طول پنج روز نمایشگاه برگزار شد و بیش از ۱۳۰ مقام ایرانی و خارجی از جمله وزرا، معاونان و رؤسای اتاق‌های بازرگانی حضور داشتند.
روشن بخش با بیان اینکه نمایشگاه ایران اکسپو امسال، از منظر کمی و کیفیت محتوا گام بلندی برداشت، تصریح کرد: برگزاری ۵۰ همایش تخصصی در حوزه‌های مختلف و بازدید روزانه هزاران نفر از سامانه‌های نمایشگاه، از گستردگی و تأثیرگذاری این رویداد حکایت دارد.
این مقام مسئول در سازمان توسعه تجارت ایران ضمن برشمردن چالش‌های زیرساختی، کمبود ظرفیت هتل‌ها و مشکلات لجستیکی، گفت: باید برای ارتقاء سطح میزبانی کشور در رویدادهای بین‌المللی این موانع برطرف شود؛ همچنین لزوم ارتقای استانداردهای حمل‌ونقل، به‌ویژه در بخش ریلی، باید مورد توجه قرار گیرد که در این زمینه، مذاکره با کشورهای مختلف جهت تقویت این حوزه‌ها صورت گرفت.
معاون ارتقای کسب‌وکارهای بین‌المللی سازمان توسعه تجارت ایران، تاکید کرد: کار اصلی ما پس از نمایشگاه آغاز می‌شود؛ نقش رایزنان بازرگانی ایران در کشورهای مختلف برای پیگیری و اجرایی‌سازی توافقات بسیار مهم است؛ سازمان توسعه تجارت ایران آماده است با حمایت از تجار، مسیر بستن قراردادهای تجاری واقعی را هموار کند.
روشن‌بخش در پایان ایران اکسپو را بستر همگرایی اقتصادی منطقه‌ای و جهانی دانست و افزود: این رویداد به شکلی ملموس می‌تواند سهم صادرات غیرنفتی ایران را افزایش دهد؛ موضوعی که در سال سرمایه‌گذاری برای تولید، اهمیت دوچندان یافته است.

تجار آفریقایی با دست پر از ایران رفتند
ارزیابی‌ها نشان می‌دهد تجار و بازرگانان خارجی با دستی پر ایران را ترک کردند و فعالان اقتصادی کشور نیز از برگزاری چنین همایش بزرگ بین‌المللی به خوبی بهره‌مند شدند به طوری که در سومین اجلاس همکاری‌های ایران و آفریقا در حالی به کار خود پایان داد که طی این چند روز شاهد اتفاقات بسیار خوبی در عرصه‌های مختلف چون انعقاد قراردادهای تجاری و سرمایه‌گذاری بین تجار خارجی و فعالان اقتصادی کشور در بخش‌های معدن، کشاورزی، پتروشمی و تجهیزات پزشکی بودیم.
به گفته سیدمهدی حسینی دبیر سومین اجلاس همکاری‌های ایران و آفریقا، شاخص اصلی این دوره از اجلاس، تمرکز بر انجام فعالیت‌های تخصصی و خروجی‌محور بود که این رویکرد منجر به تسهیل امور و انسجام‌بخشی برنامه‌ها همچنین رضایت مدعوین و کسب دستاوردهای قابل توجه شد.
در این دوره پس از حضور مهمانان تجاری در تهران و انجام بازدیدها و رایزنی‌های اقتصادی، هیات‌های تجاری را ابتدا بر مبنای تخصص، تجربه و علاقه‌ای که به بخش‌های مورد نظر داشتند به ۱۵ گروه تقسیم و برای بازدید از دستاوردها و توانمندی‌های ایران با پرواز به اصفهان منتقل کردیم. این رویکرد خیلی خوب جواب داد زیرا گروه‌ها به صورت مشخص از مراکزی بازدید کردند که در حیطه تخصص و کارآیی آنها بود و با شرکای تجاری خود در این زمینه وارد مذاکره و انعقاد تفاهمنامه و قرارداد شدند.
وی افزود: به عنوان نمونه تجار و بازرگانان آفریقایی که در بخش معدن دستی بر آتش داشتند به طور مستقیم با فعالان این بخش روبه‌رو و وارد مذاکره شدند و دیگر هیات‌ها نیز به همین ترتیب با طرف‌های مقابل خود به بحث و گفت‌وگو برای ایجاد سرمایه‌گذاری و انعقاد قرارداد یا خرید کالا وارد عمل شدند.
به گفته حسینی در این رویداد یک توافق و تفاهمنامه بزرگ توسط شرکت تجار آفریقایی با یک شرکت ایرانی در بخش دارویی و تجهیزات پزشکی انجام شد و به امضاء دو طرف رسید که از ابعاد وسیعی برخوردار بود.